Τα παραμύθια και η αξία τους

Μια  από  τις αγαπημένες  και   γλυκές αναμνήσεις   των  περισσοτέρων   από εμάς  είναι  τα  βράδια  πριν  κοιμηθούμε,  τις μαμάδες ή τις γιαγιάδες μας  να  μας  λένε παραμύθια. Άραγε έχουμε αναρωτηθεί ποτέ ποια είναι η αξία των παραμυθιών  στην  ανατροφή των παιδιών?  Κι όμως , αν το καλοσκεφτούμε, τα παραμύθια και οι φανταστικές   ιστορίες  παντός τύπου είναι  πολύ  βαθιά  ριζωμένες  στην  παράδοσή  μας.  

 Στους περισσότερους πολιτισμούς  συναντάμε  μύθους  κα παραμύθια, τα οποία περνούν  από  γενεά  σε γενεά. Είναι  μάλιστα  πολύ  συχνό το  φαινόμενο, παραμύθια με κοινό κορμό  να  συναντώνται  σε  πάνω  από έναν  πολιτισμούς  και  οι ρίζες τους  να φτάνουν αιώνες  πίσω.  Ένα  πολύ κλασσικό  παράδειγμα  είναι  η  ιστορία  της  Σταχτοπούτας.    Μπορεί  οι  περισσότεροι   από  εμάς  να  γνωρίζουμε   ότι   πρόκειται   για  παραμύθι  των αδελφών  Γκριμ, το οποίο  εκδόθηκε  το  1812. Πόσοι  από  εμάς  γνωρίζουν  όμως  ότι  υπάρχει  μια αντίστοιχη  παρόμοια  ελληνική  λαϊκή  εκδοχή, αλλά  και  μια αραβική  και  μια αφγανική (και   ποιος  ξέρει  και  σε  πόσους άλλους  λαούς  μπορούμε  να  τη  βρούμε). Ταυτόχρονα, την  ιστορία  μιας  φτωχής  κοπέλας  που την κακομεταχειρίζονται  και  μέσω  ενός  παπουτσιού  αναγνωρίζεται  και   γίνεται   βασίλισσα  τη συναντάμε  ήδη  από  τον  1^Ο αιώνα π.Χ. .    Μερικά  από  τα  βασικά   στοιχεία  του  παραμυθιού  παραδίδονται  ήδη  από  τον Στράβωνα (1^ος αι. π.Χ.  – 1^ος αι. μ.Χ. ) και τον Αιλιανό (2^ος – 3^ος αι. μ. Χ.). Και   οι  δύο  αντλούν  από   παλαιότερες  παραδόσεις. Ούτως  ή  άλλως,  η πρώτη   γραπτή   καταγραφή ιστοριών  μας  έρχεται  από  τον  Όμηρο  τον  8^ο αιώνα π.Χ.    Ταυτόχρονα, αν  σκεφτούμε  πόσες  ευχάριστες  στιγμές   αντλούμε  από  φανταστικές   ιστορίες   θα  εντυπωσιαστούμε. Λογοτεχνία, κινηματογράφος, κόμικς   και   ταινίες  κινουμένων  σχεδίων, πλάκες  στους φίλους  μας, θέατρο (κουκλοθέατρο, σκιών  και   κλασσικό), παιχνίδια ρόλων (κούκλες, playmobile κλπ – παιχνίδια δηλαδή  που  τα  παιδιά  φτιάχνουν  ιστορίες  και  μοιράζουν ρόλους ), επιτραπέζια , παιχνίδια  στο  δρόμο  και  η  λίστα μας  δεν έχει  τέλος.  Πέρα  από την  ευχαρίστηση, τα παραμύθια  και  οι   ιστορίες   έχουν  σημαντικό  ρόλο   στη ζωή μας, κυρίως  γιατί  μας  βοηθούν  να  κατανοήσουμε  και  να  γνωρίσουμε  καλύτερα  τον   κόσμο ( τον πολιτισμό, την  κοινωνία  και την ιστορία μας), να εκφράσουμε  τις  σκέψεις  και   τα συναισθήματά  μας, αλλά και  να  δημιουργήσουμε  μια  ωραία  αφορμή  ώστε  να συζητήσουμε  και  να  αλληλεπιδράσουμε  πάνω  σε  πολλά  σημαντικά  ζητήματα.

Τα παραμύθια , οι αφηγήσεις  και  οι πάσης  φύσεως   ιστορίες   μας  δίνουν  την  ευκαιρία  να μιλήσουμε  στα  παιδιά  μας  για  τα πιο δύσκολα  πράγματα. Αν  σκεφτούμε  τι περιγράφουν  τα  παραμύθια  θα  παρατηρήσουμε  ότι  θα  βρούμε  πολύ  βίαιες  σκηνές  ή θέματα  τα  οποία  ποτέ  δε  θα  συζητούσαμε  με  μικρά  παιδιά ( ζώα τρώνε ανθρώπους, δυνατοί  έρωτες ,θάνατοι  κι  απώλειες, μαγικές  καταστάσεις). Τα παραμύθια  και  γενικότερα ο  κόσμος  της  φαντασίας   μας   δίνει  τη   δυνατότητα  να  θίγουμε  και  να επεξεργαζόμαστε  θέματα, τα  οποία μας φαίνονται  πολύ  δύσκολα αν  δοκιμάσουμε   με  όρους  ρεαλιστικούς . Και   ακριβώς   αυτή   είναι   και  η  μεγάλη  τους   παιδαγωγική  αξία και  γι΄αυτό  το λόγο,  μας  δίνουν  και   μια  τεράστια   ευκαιρία,   την  οποία  πρέπει συνεχώς  να   αρπάζουμε.   Είναι  μεγάλο  δώρο   να   προσκαλούμε   παιδιά  κι ενήλικες   να έρχονται   σε  επαφή  και   να  φτιάχνουν   ιστορίες.

 Ένα  πολύ  εύκολο  παιχνίδι   που μπορούμε  να  φτιάξουμε  και  να  παίξουμε  εμείς με  τα παιδιά μας   είναι  το εξής: Παίρνουμε   τέσσερις (04) κόλλες  Α4  και  τις    χωρίζουμε  στα  τέσσερα.    Σε  κάθε  τέταρτο   ζωγραφίζουμε  ένα  στοιχείο, πχ  τέσσερα  στοιχεία   της   φύσης, τέσσερα μεταφορικά μέσα , τέσσερα   ζώα, τέσσερα αντικείμενα. Ανάλογα με το πόσα άτομα παίζουμε , μοιράζουμε τις κάρτες στην τύχη. Με τις κάρτες που έχουμε πρέπει ο καθένας να φτιάξει μια ιστορία ( μια κλασσική δομή ιστορίας είναι: πρωταγωνιστής, στόχος, μέσο/ τρόπος επίτευξης  στόχου, εμπόδιο, κατάληξη). Στο τέλος κάθε ιστορίας δίνουμε  χρόνο  για  συζήτηση. Μπορούμε να ψηφίσουμε την καλύτερη ιστορία. Εναλλακτικά, μπορούμε να βρούμε έτοιμες εικόνες από το διαδίκτυο.  Είναι σημαντικό  οι εικόνες να είναι όμορφες ή τουλάχιστον προσεγμένες έτσι ώστε να αποτελούν πρόσκληση σε παιχνίδι! Έτσι πάλι φτιάχνουμε ιστορίες! Το εντυπωσιακό είναι ότι ακόμα  και  με  τα   ίδια  στοιχεία  ή  τις  ίδιες  φωτογραφίες, ο καθένας  μπορεί να φτιάξει  χιλιάδες διαφορετικές  ιστορίες  και  κάθε  μέρα να  ανακαλύπτουμε νέα πράγματα.

 Η φαντασία μας είναι ανεξάντλητη, όσο και οι ανάγκη μας  να λέμε και να ακούμε ιστορίες. Το μουσικό συγκρότημα ¨ξύλινα σπαθιά¨  έχουν ένα υπέροχο στίχο, ο οποίος λέει :<< Τα  παραμύθια  δεν  είναι  αλήθεια , αλλά  τουλάχιστον  δεν  είναι  ψέματα >>.

                                                                                                                    Βασιλική Τσόλκα

Εγρήγορση και Ανθεκτικότητα

Στις σημερινές συνθήκες καλούμαστε να ενεργοποιήσουμε αξίες που θα μας  δημιουργήσουν μεγαλύτερες άμυνες και ισχυρή ψυχική αντοχή για την καλύτερη  αντιμετώπισή τους.    Μεταξύ αυτών είναι η Εγρήγορση και η Ανθεκτικότητα.

 O όρος εγρήγορση χρησιμοποιείται για να περιγράψει την ψυχολογική διαδικασία της  επίγνωσης, της κατανόησης και της αποδοχής των καταστάσεων, όπως  αυτές  συμβαίνουν  σε  μια δεδομένη  στιγμή,  είτε  είναι  θετικές  είτε είναι αρνητικές. Η ικανότητα  της πλήρους επίγνωσης όλων όσων συμβαίνουν μέσα μας σώμα, ψυχή, πνεύμα,  αλλά και γύρω μας, διαπροσωπικές σχέσεις, φυσικό περιβάλλον, πολιτικο-κοινωνικά  και οικονομικά γεγονότα.  Αυτή η διαδικασία μας δίνει τη δυνατότητα να  αποσαφηνίσουμε το τι είναι σημαντικό για εμάς, μας επιτρέπει να ‘’ακούμε’’ την  εσωτερική μας φωνή, ενώ συμβάλλει στη δημιουργία θετικών συναισθημάτων.   Στη σύγχρονη εποχή  ζούμε συνεχώς σε αλλαγές και  πολύπλοκες  καταστάσεις  που  απαιτούν  μοναδικές  λύσεις  διαφορετικές  από  τις ήδη  γνωστές  και  καθιερωμένες  πρακτικές. Η κατανόηση, η παρατηρητικότητα, η προσοχή και η εγρήγορση μας  επιτρέπουν  να λειτουργούμε καλύτερα  μέσα  σε αυτές  τις σύνθετες  συνθήκες  και  να  είμαστε πιο  αποτελεσματικοί. Έτσι η εγρήγορση  εμπεριέχει στην ουσία τις έννοιες  της   μάθησης  και  της δημιουργίας νέων προτύπων  και  δυνατοτήτων  άμυνας  με  τις  οποίες  ελευθερωνόμαστε  από  κατεστημένες αντιλήψεις  και  ερμηνεύουμε  τα  νέα  στοιχεία και γεγονότα σύμφωνα με τις δικές μας σκέψεις. Η  έννοια  της  εγρήγορσης  και  της  συνεχούς  αίσθησης  του  παρόντος  εμπεριέχει  και  την  έννοια  της  ελαστικής   ανθεκτικότητας  και  αντοχής, την ευχέρεια δηλαδή να  αντιμετωπίζει κανείς μεγάλες ψυχολογικές κορυφώσεις  και  να καταφέρνει  να  αποκτούν ψυχική αντοχή  και  προσαρμοστικότητα , ώστε  να  επανέρχονται  σε  ισορροπία  μετά  από  αντιξοότητες, συγκρούσεις, αποτυχίες ,πίεση ,αλλαγές ή άγχος.  Το πρώτο βήμα για την επιτυχή αντιμετώπιση των προβλημάτων ,των αλλαγών και  των αντίξοων συνθηκών είναι η πίστη των ατόμων ότι η κατάσταση είναι  αντιμετωπίσιμη. Τα προσαρμοστικά άτομα πιστεύουν ότι έχουν τον έλεγχο  της  ζωής  τους. Αντίθετα όσοι δεν συμμερίζονται αυτή τη θέση οι προσπάθειές τους για την  αντιμετώπιση των προβλημάτων τους, οδηγούν στην εμφάνιση άγχους.

Τα άτομα αυτά  διακρίνονται από τρία χαρακτηριστικά: την αποδοχή της πραγματικότητας, τη  βαθιά πίστη ότι η ζωή έχει νόημα, μια πίστη η οποία ενισχύεται όταν οι αξίες είναι  βαθιά εδραιωμένες και μια ιδιόμορφη ικανότητα αυτοσχεδιασμού. Η  πίστη στην  ύπαρξη  νοήματος   βοηθά  τα  ανθεκτικά άτομα  να  γεφυρώσουν  στο  μυαλό  τους  τις  σημερινές   δύσκολες  συνθήκες  μας  με  ένα  καλύτερο μέλλον. Οι  γέφυρες  αυτές  κάνουν  το  παρόν  ευκολότερα  διαχειρίσιμο, αφού  απομακρύνουν   την αίσθηση  ότι  οι  δυσκολίες είναι  συντριπτικές  και  αξεπέραστες. Δεδομένου ότι η  νοηματοδότηση   είναι μια τόσο σημαντική πτυχή της ανθεκτικότητας, συνεπάγεται ότι   οι πιο  επιτυχημένοι  άνθρωποι  και  οι  αποτελεσματικότερες οργανώσεις διαθέτουν  ισχυρά  συστήματα  αξιών. Ο ρόλος  των  αξιών  είναι  ότι  διαχέοντας   νόημα στο   περιβάλλον, προσφέρουν τρόπους για να ερμηνεύουμε και να διαμορφώνουμε  τα  γεγονότα.   Για όλους μας οι κρίσεις και οι αλλαγές είναι αναπόφευκτες .

             Η  ανθεκτικότητα μας   επιτρέπει να απορροφάμε τους κραδασμούς να επανερχόμαστε γρήγορα από τις   αντιξοότητες τα χτυπήματα, τα άγχη, τις ψυχικές βλάβες και τις απογοητεύσεις, να   αντιμετωπίζουμε τις κρίσεις και τα προβλήματα ως ευκαιρίες, ώστε να παίρνουμε   δύναμη, κουράγιο και αισιοδοξία για να συνεχίσουμε το ταξίδι της ζωής μας.    Η ανθεκτικότητα συνδέεται άμεσα με τη ρήση του Nietzsche « ότι δεν σε σκοτώνει σε  κάνει πιο δυνατό» καθώς και με αυτή του Ουαλού ποιητή G..Herbert  «οι καταιγίδες   κάνουν τη βελανιδιά να βγάλει  ρίζες».

 

                                                                                                       Σοφία Αντωνάτου

 

ΕΛΠΙΔΑ ΚΑΙ ΑΙΣΙΟΔΟΞΙΑ

Η ελπίδα και η αισιοδοξία είναι δύο έννοιες διαφορετικές αλλά στενά συσχετιζόμενες   μεταξύ τους που επηρεάζουν  θετικά το  τι  και  πώς σκεφτόμαστε  και αισθανόμαστε. Ελπίδα είναι η σκέψη, η αίσθηση ότι καλό πρόκειται να έρθει. Η ελπίδα είναι  ένας  τρόπος  να σκεφτόμαστε, να αισθανόμαστε, να λειτουργούμε. Αυτό κατ’ επέκταση μπορεί να μας βοηθήσει να ξεπεράσουμε δύσκολες καταστάσεις. Έρευνες στην Ιατρική και Ψυχολογία έχουν δείξει ότι αυτά τα δύο χαρακτηριστικά έχουν θετικές επιδράσεις στη συναισθηματική μας ισορροπία και στη δυνατότητα να σκεφτόμαστε θετικά και σωστά. Η ελπιδοφόρα σκέψη  ουσιαστικά  είναι  ένας  συνδυασμός  διατυπωμένων στόχων  της   πίστης ότι αυτοί μπορούν  να επιτευχθούν  μέσα από  ένα συγκεκριμένο  σχέδιο δράσης  και  ταυτόχρονα είναι  η  πρόβλεψη  εναλλακτικών  σχεδίων  για  την  περίπτωση  που   παρουσιαστούν εμπόδια  στη  διαδρομή. Έτσι η ελπίδα αποτελεί  κίνητρο   για να κάνουμε  βελτιωτικές  αλλαγές  στη ζωή  μας  για  να  επιδιώκουμε  και  να  αγωνιζόμαστε   για  ένα  καλύτερο  μέλλον. Ταυτόχρονα  μας δημιουργεί  ευχάριστα  συναισθήματα  και μας  κάνει να ζούμε  με  νόημα.                                                                                                                              Τι  σημαίνει αισιοδοξία; Αφορά μόνο αυτούς που έχουν εμπιστοσύνη στο μέλλον τους; Η απάντηση σίγουρα είναι όχι. Αισιοδοξία είναι μία στάση ζωής μέσα από την οποία ο άνθρωπος κάθε πρόβλημα στη ζωή του το αντιμετωπίζει με ελπίδα, χαμόγελο και θετικές σκέψεις. Μπορεί αυτό να ακούγεται απλό αλλά δεν είναι και  τόσο. Οι  αισιόδοξοι  βλέπουν  το  ποτήρι  μισογεμάτο  ενώ  οι  απαισιόδοξοι  μισοάδειο . Ζούμε σε εποχές που έχουμε  χάσει  σοβαρές  αξίες  και  ιδανικά. Μεταξύ  αυτών  την  αισιοδοξία  και  την ελπίδα μας  για  την έκβαση  των  πραγμάτων.  Στις μέρες μας , οι άνθρωποι  βιώνουμε διαφορετικά  προβλήματα  ο  καθένας, ζούμε στο άγχος και στην πλήξη της καθημερινότητας. Ξεχνάμε να χαμογελάμε και να κάνουμε όνειρα. Να ελπίζουμε. Όταν μιλάμε για αισιοδοξία, σίγουρα δεν εννοούμε να μεταφερθούμε σε μια ουτοπική πραγματικότητα που όλα φαντάζουν τέλεια αλλά να εστιάσουμε σε απλά πράγματα που μας προσφέρουν χαρά και χαμόγελο. Αυτό που χρειάζεται είναι να προσπαθήσουμε να αλλάξουμε τον τρόπο που ερμηνεύουμε τα όσα μας συμβαίνουν. Αυτή είναι άλλωστε και η αιτία της ταραχής μας, ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε την πραγματικότητα  και  όχι  αυτή  καθ’ αυτή  η  πραγματικότητα, όπως  είπε και ο στωικός φιλόσοφος Επίκτητος. Ένας   απαισιόδοξος  βλέπει  μια  καταστροφή  σε  κάθε ευκαιρία.   Η αισιοδοξία είναι μια κατάσταση του μυαλού μας που μας κάνει να βλέπουμε τα  προβλήματα ως  προσωρινά  και  επιδεχόμενα  λύσεων, να  πιστεύουμε ότι  η  κατάσταση  μπορεί  σύντομα  να  αλλάξει  προς  το  καλύτερο.   Αντίθετα η απαισιοδοξία μας  κάνει να θεωρούμε  ότι  τα  προβλήματα  θα  έχουν  μεγάλη  διάρκεια  ή  ότι  δεν  είναι  δυνατόν  να λυθούν ή να διορθωθούν. Τα αισιόδοξα  άτομα  είναι   πιο χαρούμενα , πιο  ευχαριστημένα από  τη  ζωή τους ,πιο  δημιουργικά,  πιο  προσαρμοστικά   στις περιστάσεις και στους ανθρώπους ,αναζητούν ευκαιρίες ,αντιμετωπίζουν πιο   αποτελεσματικά τα εμπόδια ,τις δυσκολίες ή τις απογοητεύσεις  και  προσδοκούν  το   καλύτερο  από  τους  ανθρώπους  και  από την πορεία των καταστάσεων.   Η  ελπίδα και η αισιοδοξία  προϋποθέτουν  να  πιστεύουμε  τη  δυνατότητα  να επηρεάσουμε τον εαυτό μας ,τις  καταστάσεις  και  το  περιβάλλον  και  ότι  δεν  εξαρτώνται  όλα  από τους άλλους άρα να διαθέτουμε την πίστη ότι μπορούμε ,ότι  είμαστε  ικανοί   να διαμορφώσουμε   τα   πράγματα.  Βεβαίως αν η ελπίδα και η αισιοδοξία  δεν  είναι  βάσιμες  δηλαδή  αν  δεν  στηρίζονται  σε   λογική τεκμηρίωση και στους ανάλογους υπολογισμούς μπορεί  να  μετατραπούν  σε  ονειροπόληση  και  υπεραισιοδοξία, που  θα οδηγήσουν σε  λανθασμένες   επιλογές  σε αποτυχίες και απογοήτευση.  «Η ζωή είναι ωραία »  ψιθυρίζουν οι περισσότεροι  άνθρωποι  αλλά τα προβλήματα  της  καθημερινότητας  δεν  μας αφήνουν έστω και λίγο να το πιστέψουμε  και να το βιώσουμε. Η μιζέρια και η απαισιοδοξία δεν βοήθησαν ποτέ και κανέναν. Αντίθετα η αισιοδοξία και η θετική πλευρά που αντιμετωπίζουμε  τα  πράγματα  γύρω μας, μας  κάνουν  χαρούμενους κι ευτυχισμένους. Μια όμορφη σκέψη, μια ζεστή αγκαλιά, ένας όμορφος λόγος, μια βόλτα με φίλους, ένα αισιόδοξο μήνυμα, μια τρυφερή μελωδία είναι κάποια από τα πράγματα που μπορούν να μας προσφέρουν αισιοδοξία. Να μας κάνουν να αφεθούμε στην ομορφιά των συναισθημάτων και να ζήσουμε. Το  χτίζουμε εμείς οι  ίδιοι, με βάση την ποιότητα της ζωής μας. Ας  γίνουμε  δημιουργικοί, ας  χαμογελάμε περισσότερο και ας δούμε τα πράγματα από την φωτεινή πλευρά της ζωής. Τότε σίγουρα θα δούμε  πως κάθε πρόβλημα λύνεται. Αρκεί να πιστέψουμε  και να ελπίζουμε στις δυνάμεις  μας, στα δικά μας ‘θέλω’ και στους ανθρώπους που βρίσκονται γύρω μας.

                                                                                            Σοφία Αντωνάτου

Είναι τα παιδιά μας ώριμα;

« Mωρό παιδί είναι, δεν νιώθει», «ξεσυνερίζεσαι ένα μικρό παιδί;», «όταν μεγαλώσεις, θα καταλάβεις», «είσαι μικρός ακόμη για τέτοια πράγματα», τέτοιες φράσεις, με τις οποίες συχνά απευθυνόμαστε ή αναφερόμαστε στα παιδιά, δείχνουν ότι τα παιδιά χρειάζονται ειδική αντιμετώπιση, επειδή λόγω ηλικίας είναι ανώριμα να  καταλαβαίνουν. Kι όμως, υπάρχουν στιγμές που τα παιδιά, μας ξαφνιάζουν με τις αντιδράσεις τους και μπορεί να μας κάνουν να σκεφτούμε ότι ίσως είναι πιο ώριμα από όσο εμείς  πιστεύουμε.   Τα παιδιά, πράγματι, λόγω του ότι η σωματική και νοητική τους ανάπτυξη δεν έχει ολοκληρωθεί, έχουν σε πολλά πράγματα μειωμένες ικανότητες σε σχέση με τους ενηλίκους και εξαρτώνται απ’ αυτούς. Από την άλλη μεριά, την παιδική ηλικία χαρακτηρίζει ένας τρόπος σκέψης διαφορετικός από αυτόν των ενηλίκων. Αυτό σημαίνει ότι ο τρόπος που τα παιδιά αντιλαμβάνονται τα πράγματα δεν συμβιβάζεται με αυτό που ονομάζουμε λογική, κοινό νου, πραγματικότητα. H κατανόηση και εξήγηση που δίνουν τα παιδιά σε αυτά που συμβαίνουν γύρω τους και μέσα τους στηρίζεται στη φαντασία και  τα όνειρα. Τα παιδιά καταλαβαίνουν τον κόσμο με επίκεντρο τον εαυτό τους.  Ο παρορμητισμός επίσης  είναι ένα άλλο χαρακτηριστικό της συμπεριφοράς τους.

Είναι όμως πράγματι έτσι τα παιδιά; Η φαντασία, και ο παρορμητισμός είναι τεκμήρια ανωριμότητας ή μήπως τα αδικούμε; Kάνουμε λάθος αν θεωρούμε τα παιδιά ανώριμα, επειδή δεν σκέφτονται, ή δεν συμπεριφέρονται όπως εμείς. Tο θέμα της ωριμότητας των παιδιών είναι σύνθετο. Όσο τα αντιμετωπίζουμε σαν  να είναι ανώριμα, πράγματι τα «βοηθάμε» να φέρονται ανώριμα, επιβεβαιώνοντας έτσι την αντίληψη που έχουμε γι’ αυτά. Αντίθετα, αν πειστούμε για την ωριμότητά τους, τα βοηθάμε να συμπεριφέρονται ώριμα και τα ωθούμε να ωριμάζουν  συνεχώς. Oι ευθύνες ωριμάζουν τα παιδιά. Η ωριμότητα είναι συνδεδεμένη με  την ευθύνη. Ωριμότητα και υπευθυνότητα πάνε μαζί. H υπευθυνότητα όμως αποκτάται σταδιακά.  Κάθε γονιός θέλει σίγουρα να έχει υπεύθυνα παιδιά. Το αίσθημα ευθύνης στα  παιδιά είναι ένα καθήκον που δεν είναι καθόλου ασήμαντο, καθώς θα μάθουν τις δεξιότητες που πρέπει να έχουν ως ενήλικες, καθιστώντας τα ανεξάρτητα και αυτόνομα άτομα. Να μάθουν να κάνουν μόνα τους τις υποχρεώσεις τους, χωρίς να χρειάζονται κάποιον άλλο. 

Μερικές πρακτικές που θα βοηθήσουν να γίνουν ώριμα και υπεύθυνα τα παιδιά είναι:

·         Να αφήσουμε τα παιδιά να μας βοηθούν. Γενικά οι ενήλικες αρνούμαστε βοήθεια  από τα παιδιά. Έχουμε τόσα πολλά να κάνουμε την ημέρα που, δεν τα αφήνουμε να μας βοηθήσουν, γιατί πιστεύουμε ότι  μόνοι μας θα το κάνουμε γρηγορότερα.

·         Να δίνουμε το σωστό παράδειγμα.

·         Να είμαστε συγκεκριμένοι όταν ζητάμε κάτι. Το «μάζεψε το δωμάτιό σου» μπορεί να μην είναι ξεκάθαρο για τα παιδιά. Είναι καλύτερο να τους ζητήσουμε π.χ. να βάλουν τα βιβλία  στο ράφι, στη συνέχεια να βάλουν τα παπούτσια τους στη ντουλάπα και τέλος , να μαζέψουν τα παιχνίδια τους.

·         Να  τους λέμε  ευχαριστώ και να τα ενθαρρύνουμε. Είναι πολύ σημαντικό να τα ευχαριστούμε και να αναγνωρίζουμε τις προσπάθειές τους.

·         Να τους μάθουμε ότι η αδυναμία να αναλάβουν τις ευθύνες τους μπορεί να έχει συνέπειες. Είναι απαραίτητο να τους αποδεικνύουμε ότι αν δεν κάνουν τα καθήκοντά τους, θα υπάρξουν συνέπειες και αυτό θα συμβεί  ακριβώς και  στο μέλλον.

Τα παιδιά για να ωριμάσουν πρέπει από την πρώτη στιγμή να έχουν δίπλα τους ενήλικες, που θα τα βοηθούν να αποκτήσουν αυτές τις εμπειρίες, διατηρώντας την ισορροπία  ανάμεσα στην προστασία και στην ενθάρρυνση. Αυτό χρειάζονται από εμάς και όχι να περιμένουμε να είναι ώριμα από μόνα τους.

                                                                                             Πόπη Κεπενού εθελόντρια της ΔΙΕΞΟΔΟΥ

Πηγές:  Από   Άρτεμις Σκούφου και  Λουϊζας  Βογιατζή ψυχολόγων

Αυτοεκτίμηση και πως μπορούμε να τονώσουμε την αυτοεκτίμηση των παιδιών.

Αυτοεκτίμηση είναι η πίστη που έχουμε στον εαυτό μας  , δηλαδή στο κατά πόσο ένας άνθρωπος πιστεύει ότι διαθέτει τις αρετές για να αξιοποιήσει τις δυνατότητες που έχει. Σαν  τέτοιες αρετές αναφέρουμε την εργατικότητα, το θάρρος, την επιμονή, τη δύναμη της  θέλησης, τη συνέπεια, την ευσυνειδησία, τη καλοσύνη.    Δεν λέει απολύτως τίποτα για την αξία ενός ανθρώπου αν γεννήθηκε άσχημος ή λίγο ελκυστικός ή χωρίς κανένα ιδιαίτερο ταλέντο κ.λπ.. Λέει όμως τα πάντα για την αξία του το κατά πόσον προσπαθεί να αξιοποιεί τις όποιες δυνατότητες του έδωσε η φύση, ο Θεός, η τύχη, το περιβάλλον όπου μεγάλωσε, η μοίρα, η ζωή.

         Τα παιδιά δεν έρχονται στον κόσμο με έτοιμη προσωπικότητα, είμαστε το παράδειγμα και εμάς θα επιλέξουν να μιμηθούν.  Έτσι, καθημερινά συμβουλεύουμε τα παιδιά μας, θέλοντας να τους δείξουμε το σωστό, το τέλειο, το «πρέπει», χωρίς να σκεφτούμε αν εμείς είμαστε ακριβώς αυτό που ζητάμε από τα παιδιά μας να γίνουν.   Είμαστε πράγματι  το καλύτερο παράδειγμα για τα παιδιά μας; Ας  αρχίσουμε να τα παρατηρούμε καλύτερα,  να  χαμηλώσουμε το ύψος μας, να  ανοίξουμε τα αυτιά μας, να γίνουμε μαζί τους μαθητές και όχι δάσκαλοι και, να τους δείξουμε πως να εδραιώσουν μέσα τους την αυτοεκτίμηση που χρειάζονται.

 

Ø  Με αγάπη και άνευ όρων αποδοχή

Η αγάπη μας, που δεν αμφισβητείται, πρέπει να συνοδεύεται από αποδοχή, γι’ αυτό που είναι το παιδί μας, ανεξάρτητα από τις δυνατότητές του.  Η επίπληξη ή η επίκριση σε προσωπικό επίπεδο το κάνει να νοιώθει ότι δεν έχει αξία, γι’ αυτό όταν χρειάζεται να γίνει κάποια παρατήρηση, δεν απευθυνόμαστε στο ίδιο το παιδί, «είσαι πολύ…», αλλά στην πράξη που έκανε «δεν είναι ωραίο αυτό, μπορεί κάποιος να πονέσει, σε παρακαλώ μην το κάνεις».  Το ίδιο συμβαίνει και όταν θέλουμε να το επιβραβεύσουμε, κάνουμε θετικά σχόλια γι’ αυτό που έκανε και όχι για το ίδιο, «μπράβο, είναι πολύ ωραίο αυτό που έκανες ή που είπες», αλλιώς ο κίνδυνος της υπεροψίας ελλοχεύει.

Ø  Με ασφάλεια και προστασία

Τα παιδιά θέλουν να εξερευνούν το περιβάλλον τους, να δοκιμάζουν καινούργια πράγματα, να κάνουν εμπειρία τις ικανότητές τους, τα ταλέντα τους, τις δυνατότητές τους.  Η φροντίδα μας είναι να τα κάνουμε να νοιώθουν ασφάλεια και προστασία, σε κάθε τους νέο πέταγμα. Την βοήθειά μας και την στήριξή μας έχουν ανάγκη, όχι τον τιμωριτικό έλεγχό μας.  Η προστασία μας πρέπει να είναι τέτοια ώστε να τα ενθαρρύνει να κάνουν αυτό που θέλουν, να τα κάνει να νοιώσουν ασφάλεια, να ζητούν βοήθεια όταν την χρειάζονται, να μην φοβηθούν την αποτυχία, το λάθος. Έτσι, τα μαθαίνουμε να ξαναπροσπαθούν, να επιμένουν και τελικά να βιώσουν την επιτυχία που θα ενισχύσει την αυτοεκτίμησή του.

Ø  Με όρια και κανόνες

Όριο και κανόνας είναι κάτι που αποφασίζεται να γίνεται, που το σέβονται όλοι και η επιτυχία του εξαρτάται από την σταθερή επαναληψιμότητα. Γιατί όριο που τηρείται μόνο όταν μπορούμε, δεν νοείται. Πριν αρχίσουμε, λοιπόν, να βάζουμε όρια στα παιδιά, ας εξετάσουμε τα δικά μας όρια.  Τα παιδιά έχουν ανάγκη από όρια για να αισθάνονται ασφαλή, γι’ αυτό έχουμε μεγάλη ευθύνη απέναντί τους στο τι θα επιλέξουμε να οριοθετήσουμε. Τα παιδιά μας έχουν ανάγκη να μας εμπιστεύονται, για να εμπιστευτούν και τον εαυτό τους αργότερα.  Για να χτίσουμε αυτή την εμπιστοσύνη χρειάζεται να έχουμε συνέπεια λόγων και πράξεων, να είμαστε ειλικρινής με τα παιδιά, αλλά και με τον εαυτό μας.

Ø  Με ενεργητική ακρόαση

Τα παιδιά μας έχουν ανάγκη την απόλυτη προσοχή μας όταν προσπαθούν να μας πουν ή να μας ρωτήσουν κάτι. Έχουν ανάγκη να δείξουμε σεβασμό στα συναισθήματά τους, στις απόψεις, στις πράξεις τους, ακούγοντάς τα με πραγματικό ενδιαφέρον. Αν είμαστε συχνά απομονωμένοι, θα θεωρήσει ότι δεν έχει νόημα να μας ρωτάει, αφού δεν του απαντάμε και αυτό θα το βρούμε μπροστά μας.

Ø  Με μοναδικότητα

Μοναδικότητα είναι να βοηθήσουμε το παιδί μας να ανακαλύψει τα ιδιαίτερα ταλέντα του, τις ικανότητές του, να τα προσδιορίσει και να ενθαρρυνθεί να τα εξελίξει και να εκτιμήσει τον εαυτό του μέσα από αυτά.

Σαν γονείς βρισκόμαστε λίγο πιο μπροστά, στην εμπειρία της ζωής. Ας βοηθήσουμε τα παιδιά μας να παραμείνουν ελεύθερα, να είναι ανοιχτά σε κάθε νέα εμπειρία. Ας τα αφήσουμε να αμφιβάλουν για τα πάντα μέχρι να αποκτήσουν τη δική τους εμπειρία κι αυτά. Ας τους δώσουμε κάθε ευκαιρία να γίνουν ευτυχισμένα, να ζήσουν!

                                                                                                          Βασιλική Τσόλκα

 

Πηγές:   www.psychologynow.gr  ,

  Psychagogein,gr, 

www. citykihgsguide,com

 ΒΑΣΙΛΗΣ ΓΙΑΝΝΑΚΟΠΟΥΛΟΣ , 22 ΙΟΥΝΙΟΣ 2013 /  

«Την Ψυχική Υγεία και τα μάτια μας»

  

Ένα Webinar που άγγιξε τους συμμετέχοντες και ανέδειξε τη σημασία της ψυχικής ενδυνάμωσης των ανθρώπων

Η νέα πραγματικότητα, οι νέες προκλήσεις και τρόποι διαχείρισης της διπλής κρίσης σε συνθήκες αβεβαιότητας αναδύθηκαν και προτάθηκαν στο Webinar που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη συμμετοχή και επιτυχία  την Παρασκευή 5 Μαρτίου. 4 Φορείς του Ν. Αχαΐας, 3 προσκεκλημένοι ομιλητές, και 400 περίπου γονείς, εκπαιδευτικοί, επαγγελματίες υγείας και φοιτητές, «συναντήθηκαν» Διαδικτυακά, ενημερώθηκαν προβληματίστηκαν και ενδυναμώθηκαν σχετικά με τη διαχείριση της πρωτόγνωρης κατάστασης που βιώνουμε.

 Κατά τη διάρκεια της Διαδικτυακής παρουσίασης, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να παρακολουθήσουν τους παρακάτω ομιλητές, στα εξής θέματα: «Νέα δεδομένα στη χρήση του διαδικτύου στην εποχή της πανδημίας» από τον κ. Γεώργιο Κορμά, Ιατρό, Υπεύθυνο της Γραμμής Βοήθειας του help-line του Ελληνικού Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου, Συντονιστή του Προγράμματος Ψυχική Υγεία και Διαδίκτυο-ΕΚΠΑ, «Οι επιδράσεις της πανδημίας στη σχολική κοινότητα και ο ρόλος της προαγωγής της ψυχοκοινωνικής υγείας  στη διαχείρισή τους» από τον Δρ. Βασίλη Κούτρα, Καθηγητή Αγωγής Υγείας του Παιδαγωγικού Τμήματος Νηπιαγωγών του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων και «Την ψυχική υγεία και τα μάτια σας: Μαθήματα από τη θετική ψυχολογία» από το Δρ. Αναστάσιο Σταλίκα, Καθηγητή Ψυχολογίας του Τμήματος Ψυχολογίας του Πάντειου Πανεπιστημίου, Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Θετικής Ψυχολογίας.

«Ιδιαίτερα διαφωτιστικές, εύστοχες και «θεραπευτικές» οι ομιλίες», «Μας δόθηκαν εξηγήσεις και ερμηνείες για την προσωπική και την εκπαιδευτική μας "αδιέξοδη" πορεία εν μέσω εγκλεισμού», «Επίκαιρη, ουσιαστική, πολύ εύστοχη  πρωτοβουλία και παρουσίαση», « Ακόμη κι αν το κράτος αργεί..... είμαστε διακόσιοι εδώ σήμερα που σημαίνει ότι το επόμενο βήμα έχει ήδη γίνει,» ήταν κάποια από τα σχόλια των συμμετεχόντων που μοιράστηκαν τα θετικά τους συναισθήματα και τις ευχαριστίες τους.

Την Ημερίδα τίμησαν με την παρουσία τους και χαιρέτησαν ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών κ. Χρήστος Μπούρας, ο Αντιπεριφερειάρχης Αχαΐας κ. Χαράλαμπος Μπονάνος , ο Πρόεδρος του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας κ. Γεώργιος Νικολάου, ο Διευθυντής ΜΠΣ κ. Στέφανος Βασιλόπουλος, ο Διευθυντής Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Αναστάσιος Σταυρογιαννόπουλος και ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Ανδρέας Ζέρβας, ενώ το συντονισμό είχαν οι κ. Ιωάννης Δρίτσας και  κα Γιάννα Ζορμπά.

 Η Διαδικτυακή ημερίδα, διοργανώθηκε από το ΜΠΣ «Ψυχική Υγεία Παιδιού και Εφήβου, Εξαρτήσεις και Νέες Τεχνολογίες» του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Εργασίας του Παν/μίου Πατρών και το  Κέντρο Πρόληψης των Εξαρτήσεων & Προαγωγής της Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε Αχαΐας «Καλλίπολις» σε συνεργασία με τα Τμήματα Αγωγής Υγείας Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Νομού Αχαΐας και μεταδόθηκε μέσω Διαδικτυακής πλατφόρμας και μέσω YouTube, μέσω του καναλιού του Κέντρου Πρόληψης, στο οποίο και έχει αναρτηθεί για όποιον ενδιαφέρεται να την παρακολουθήσει.  https://www.youtube.com/watch?v=z8Ocx2DjJUU

Ο σχολικός εκφοβισμός και ο ρόλος του σχολείου και της οικογένειας στη αντιμετώπισή του

 

Ο σχολικός εκφοβισμός  

                          και ο ρόλος του σχολείου και της οικογένειας στη  αντιμετώπισή του

                 Το Υπουργείο Παιδείας έχει καθιερώσει την 6^η Μαρτίου κάθε χρόνου ως  ημέρα  κατά της σχολικής βίας και του σχολικού εκφοβισμού.

 Ο όρος «εκφοβισμός και βία στο  σχολείο» (school bullying), όπως και ο όρος «θυματοποίηση »  χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την άσκηση βίαιης  και επιθετικής συμπεριφοράς  σε μαθητές  από  συμμαθητές τους  μέσα και έξω από το σχολικό περιβάλλον. Η συμπεριφορά  αυτή είναι εσκεμμένη και επαναλαμβανόμενη και στοχεύει στην επιβολή, στην  καταδυνάστευση και στην πρόκληση σωματικού και ψυχικού πόνου. Ως φαινόμενο, ο  σχολικός εκφοβισμός αφορά, όχι μόνο αυτόν που ασκεί και αυτόν που δέχεται τη βίαιη  συμπεριφορά, αλλά και όσους είναι παρόντες ή γνωρίζουν την ύπαρξή του, δηλαδή τους  παρατηρητές, οι οποίοι μπορεί να είναι είτε μαθητές είτε ενήλικες.  Αναφορικά με το ρόλο του σχολείου στην αντιμετώπιση του σχολικού εκφοβισμού, θεωρείται σημαντικός καθώς πολλά περιστατικά βίας λαμβάνουν χώρα κατά τη διάρκεια της σχολικής ζωής και συνεπώς το σχολείο πρέπει να είναι το πλαίσιο στο οποίο θα  αναπτυχθούν και θα επικεντρωθούν οι παρεμβάσεις. Συγκεκριμένες δράσεις, στις οποίες μπορεί να προβεί η σχολική μονάδα είναι :

·         Ορθή αντιμετώπιση των περιστατικών που είναι «ύποπτα» σχολικής βίας

·         Θέσπιση σαφών και εκτελεστών κανόνων και προσδοκιών

·         Επιβράβευση των σωστών συμπεριφορών

·         Επίτευξη ανοιχτής επικοινωνίας και δημιουργία σωστών σχέσεων μεταξύ  εκπαιδευτικών και μαθητών

·         Ενημέρωση των γονέων των μαθητών σχετικά με το φαινόμενο του σχολικού  εκφοβισμού και στενή συνεργασία μεταξύ γονέων, εκπαιδευτικών και διοίκησης της σχολικής μονάδας

·         Αναζήτηση προειδοποιητικών σημαδιών κακοποιητικής συμπεριφοράς ανάμεσα  στους μαθητές

·         Σε περίπτωση εμφάνισης περιστατικού βίας, συζήτηση με τον εκφοβιστή, τον εκφοβούμενο και τους παρευρισκόμενους στο περιστατικό

·         Επιβολή τιμωρίας στους υπεύθυνους, όταν κρίνεται απαραίτητο

                Μπορεί αυτή την περίοδο – λόγω της καραντίνας – οι μαθητές να μην πηγαίνουν στο  σχολείο και συνεπώς να μειώνονται τα κρούσματα της σχολικής βίας, ωστόσο δεν πρέπει να  ξεχνά κανείς ότι έχει πάρει μεγάλες διαστάσεις η παρενόχληση στον κυβερνοχώρο, μέσω   της τεχνολογίας, η οποία μπορεί να έχει δυστυχώς ακόμα και 24ωρη διάρκεια.  Πολλοί ερευνητές συνδέουν στενά τις συμπεριφορές εκφοβισμού των παιδιών με  συγκεκριμένες γονικές συμπεριφορές ανατροφής και πειθαρχίας. Δεν θα πρέπει να αγνοηθεί ο ρόλος της οικογένειας, καθώς θεωρείται ότι αποτελεί τον παράγοντα με τις  μεγαλύτερες επιπτώσεις στην ανάπτυξη των ατόμων. Το οικογενειακό περιβάλλον σχετίζεται στενά με τις διάφορες μορφές επιθετικότητας, καθώς το άτομο μέσα σε αυτό το  πλαίσιο μαθαίνει πολλές φορές να εκδηλώνει ή ενθαρρύνεται να αναπτύξει συμπεριφορές βίας. Η οικογένεια φέρει σε μεγάλο βαθμό την ευθύνη για την ψυχική υγεία και  την ισορροπία των ατόμων.

             Έτσι, εάν ένα παιδί μεγαλώνει μέσα σε ένα περιβάλλον ενδοοικογενειακής βίας, όπου   για παράδειγμα, ο πατέρας ασκεί σωματική ή  και  λεκτική ή  και ψυχολογική βία στη σύζυγό  του και στα παιδιά του, είναι πολύ πιθανό το παιδί να μιμηθεί τη συμπεριφορά του γονέα  και να προσπαθήσει να εκφοβίσει με τη σειρά του κάποιον συμμαθητή του. Από την άλλη  πλευρά, ένα παιδί  που αναπτύσσεται μέσα σε ένα οικογενειακό περιβάλλον έντονης κατάκρισης και απόρριψης, παρουσιάζει χαμηλή αυτοεκτίμηση και αυτοπεποίθηση, με αποτέλεσμα να παρουσιάζεται ως ιδανικός στόχος κακοποίησης για τους συμμαθητές του.

           Απ’ όλα τα παραπάνω γίνεται κατανοητό ότι ο σχολικός εκφοβισμός αποτελεί ένα  πολυπαραγοντικό  πρόβλημα, το οποίο χρειάζεται την αγαστή συνεργασία όλων των  εμπλεκομένων με τα παιδιά, προκειμένου να αντιμετωπιστεί στην αρχή του. Η συμμετοχή σε δράσεις και η επικοινωνία γονέων, εκπαιδευτικών και μαθητών αποτελεί μονόδρομο στην εξάλειψη του φαινομένου.

                                                                                                      Άννα Λαπαναΐτη, εκπαιδευτικός

Βιβλιογραφικές αναφορές

https://www.iky.gr/el/iky-rss/item/2196-6-martiou-panellinia-imera-kata-tis-sxolikis-vias-kai-tou-ekfovismoy-min-fovasai-spase-tin-anoxi-spase-ti-siopihttps://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042811027212https://www.crisisprevention.com/Blog/10-Ways-to-Help-Reduce-Bullying-in-Schools

Επιθετική και παθητική συμπεριφορά

 

                Ολοκληρώνοντας την παρουσίαση των βασικών τύπων της ανθρώπινης  επικοινωνίας και συμπεριφοράς, αναφερόμαστε σήμερα στην επιθετική, αλλά και   την παθητικo-επιθετική συμπεριφορά.  

                Στην επιθετική συμπεριφορά, εκφράζουμε  μεν   τα συναισθήματα και τις σκέψεις μας ,   υποστηρίζοντας το δίκαιο και τις ανάγκες μας , (σε αντίθεση προς την παθητική), το   κάνουμε όμως με τρόπο που παραβιάζουμε τα δικαιώματα των ανθρώπων γύρω μας.  Για αυτό η επιθετικότητα ταυτίζεται συνήθως με τη λεκτική ή και φυσική  κακοποίηση. 

               Τα επιθετικά άτομα μπορεί να έχουν μια υπολανθάνουσα πεποίθηση ότι είναι   ανώτερα  έναντι  των άλλων  και  άρα  δικαιούνται  να επιβάλλονται. Ελέγχουν,  χειραγωγούν, χλευάζουν τις διαφορετικές απόψεις με στόχο να κυριαρχήσουν  πάνω   στους άλλους. Χρησιμοποιούν ποικίλους  τρόπους για να τους μειώσουν και να   επιβεβαιώσουν τον έλεγχο και την ανωτερότητά τους, όπως επικρίσεις, ταπείνωση,   λεκτικές επιθέσεις, έγερση ενοχών, αδιαφορία, αγένεια.  Η επιθετικότητά τους  αντανακλάται και στη γλώσσα του σώματος, καθώς  τείνουν να   δείχνουν ψηλότεροι και συχνά υψώνουν τη φωνή τους. Είναι εξοικειωμένα με τις  διαμάχες, μάλιστα τις περισσότερες φορές τις προκαλούν, αλλά  αντί  να  απολογηθούν για αυτό αργότερα, κατηγορούν και θυμώνουν  με  τους άλλους, όταν  αυτοί  αντιδρούν συναισθηματικά και διαμαρτύρονται για την απαράδεκτη  συμπεριφορά τους. Λειτουργούν παρορμητικά και έχουν μικρή ανοχή απέναντι  στον εκνευρισμό και τη ματαίωση. Σε γενικές γραμμές συμπεριφέρονται  απαιτητικά, υποτιμητικά, εχθρικά και εκφοβιστικά.   Συνήθως αυτά τα άτομα έχουν μεγαλώσει σε οικογένειες που τους δίδαξαν ότι  μόνο μέσω της άσκησης  βίας και ελέγχου επιτυγχάνεται η αναγνώριση. Τις  περισσότερες φορές έχουν υποστεί και τα ίδια βία και ανέπτυξαν ένα τέτοιο  επιθετικό στιλ ως προστατευτικό μηχανισμό, για να επιβιώσουν. Η συμπεριφορά  τους είναι ένα προσωπείο  που  κρύβει  τη  χαμηλή αυτοεκτίμηση  που  έχουν , καθώς  αυτός που  πιστεύει  αληθινά στην αξία του, δεν νιώθει την ανάγκη να ελέγχει τους  άλλους .

              Από την άλλη, υπάρχει και η παθητικο-επιθετική συμπεριφορά, όπου το άτομο  ναι μεν  υποχωρεί  στις επιθυμίες  και τις ανάγκες των άλλων, καταπιέζοντας τις δικές του,  αλλά φέρεται  σαρκαστικά ή παραπονιέται  πίσω από την πλάτη τους και αντί  να  χειρίζεται ευθέως  ένα  ζήτημα, δείχνει  τον θυμό του έμμεσα, πράγμα που επίσης  καταστρέφει τις σχέσεις  του και  καθιστά  αδύνατο να  βρει  ανταπόκριση στα   συναισθήματα και τις ανάγκες του.

              Μπορεί , για παράδειγμα, να εφευρίσκει  ποικίλες δικαιολογίες για να αποφύγει  κάποια άτομα ως ένδειξη της αντιπάθειας ή του θυμού απέναντί τους. Ακόμα, ισχυρίζεται επανειλημμένως ότι δεν έχει  πρόβλημα, ενώ «κρατά  μούτρα» ή όταν  έρχεται  αντιμέτωπος  με ανεπιθύμητα καθήκοντα ή ραντεβού, εσκεμμένα  μέχρι το τελευταίο λεπτό της προθεσμίας ή καθυστερεί ,  για να  τιμωρήσει  το άτομο που του τα ανέθεσε.

               Ειδικοί διατείνονται ότι αυτή η συμπεριφορά παράγεται σε ένα οικογενειακό  περιβάλλον όπου η ευθεία έκφραση των συναισθημάτων αποθαρρύνεται ή  θεωρείται ανεπίτρεπτη. Επίσης , αν η περίσταση κρίνεται ακατάλληλη για την  επίδειξη επιθετικότητας, όπως στον χώρο της εργασίας, τότε τα άτομα είναι πιο  επιρρεπή να ανταποκριθούν με καλυμμένο τρόπο. Ακόμα, το να είναι κανείς  διεκδικητικός και συναισθηματικά  «ανοιχτός»  είναι δύσκολο και τρομακτικό, ειδικά  όταν δεν κατέχει και τις ανάλογες επικοινωνιακές δεξιότητες, οπότε η παθητικο-επιθετική συμπεριφορά φαίνεται ο ευκολότερος τρόπος να διαχειριστεί τα  συναισθήματά του, χωρίς να χρειάζεται να συγκρουστεί με την πηγή του θυμού του.  

« Η παθητική επιθετικότητα είναι ένας πολύ συνηθισμένος τρόπος επικοινωνίας στις σχέσεις των ανθρώπων και όλοι μας έχουμε καταφύγει σε αυτόν κάποιες φορές. Αυτοί, όμως, που τον χρησιμοποιούν συστηματικά το κάνουν γιατί έχουν την ανάγκη να  ελέγχουν  και να χειρίζονται τον περίγυρό τους κατά βούληση αλλά και για να καλύπτουν την  προσωπική τους ανασφάλεια, τη  χαμηλή τους αυτοεκτίμηση ή την ανάγκη τους για επιβολή πάνω στους άλλους.»

            Τόσο η επιθετικότητα, όσο και η παθητική επιθετικότητα  θεωρούνται  εξίσου  κακοποιητικές συμπεριφορές με τα ίδια ολέθρια αποτελέσματα: μπορεί να  οδηγήσουν σε ανταπόδοση της επιθετικότητας από τους άλλους ,  άρα σε   περισσότερες συγκρούσεις, υψώνουν τείχη στην επικοινωνία και καταστρέφουν τις  σχέσεις προκαλώντας δυσπιστία, έλλειψη σεβασμού, απέχθεια, χαλαρούς  δεσμούς, ανειλικρίνεια και μυστικοπάθεια, παρεμποδίζουν την επίτευξη των  στόχων και αυξάνουν τα επίπεδα του άγχους και του στρες συντελώντας στην κακή  υγεία κυρίως αυτών που τις υφίστανται για πολύ χρόνο.

            Για αυτό, χρειάζονται συγκεκριμένοι τρόποι χειρισμού τους   από τα άτομα που εμπλέκονται  με τον ρόλο του θύτη ή του θύματος, με τη βοήθεια ενός   ειδικού και σε βάθος  χρόνου, προκειμένου να αντικατασταθούν με άλλες  πιο υγιείς και  λειτουργικές.

 

Μητροπούλου Ιωάννα

Πηγή :http://www.i-psyxologos.gr/pathitiki-epithetikotita/

Συμμετοχής στο εργαστήριο

 

Η εθελοντική ομάδα πρόληψης «ΔΙΕΞΟΔΟΣ» Αιγίου του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε Αχαΐας σε συνεργασία με τη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Αιγιαλείας προσκαλεί τα παιδιά ηλικίας 11 χρ. – 13 χρ  σε ένα διαδικτυακό εργαστήρι με θέμα : «Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου πες μου….»  που θα υλοποιηθεί την Κυριακή 28 Φεβρουαρίου  2021  και ώρες 18:00 – 20:00  μέσω της πλατφόρμας τηλε-εκπαίδευσης της ΔΗ.Κ.ΕΠ.Α.  #Εκπαιδευόμαστε_Σπίτι.

Στόχοι του εργαστηρίου είναι τα παιδιά να αναγνωρίσουν στοιχεία του εαυτού τους, να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους και να εξοικειωθούν με τρόπους αναζήτησης της αυτογνωσίας αλλά και με τη διαδικασία της αυτοπαρουσίασης.

Όσα παιδιά ενδιαφέρονται μπορούν να δηλώσουν τη συμμετοχή τους στο τηλέφωνο της ΔΙΕΞΟΔΟΥ 2691026150 από τη Δευτέρα 22/2  έως και την Πέμπτη  25/2 και ώρες 11:00π.μ. – 13:00μ.μ.  και στην ηλεκτρονική διεύθυνση της ομάδας diexodosaigiou@yahoo.com.

Καθώς ο αριθμός των θέσεων είναι περιορισμένος,  θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Μετά τη δήλωση συμμετοχής οι υπεύθυνοι του εργαστηρίου θα επικοινωνήσουν με τους ενδιαφερόμενους για οδηγίες που αφορούν τον τρόπο σύνδεσης και συμμετοχής στο εργαστήριο.

Σας περιμένουμε!

Τα μέλη της

Εθελοντικής Ομάδας Αιγίου

 «ΔΙΕΞΟΔΟΣ»

Η εθελοντική ομάδα πρόληψης «ΔΙΕΞΟΔΟΣ» Αιγίου του Κέντρου Πρόληψης των Εξαρτήσεων και Προαγωγής Ψυχοκοινωνικής Υγείας Π.Ε Αχαΐας σε συνεργασία με τη Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση Αιγιαλείας προσκαλεί τα παιδιά ηλικίας 11 χρ. – 13 χρ  σε ένα  δωρεάν διαδικτυακό εργαστήρι με θέμα : «Καθρέφτη, καθρεφτάκι μου πες μου….»  που θα υλοποιηθεί την Κυριακή 28 Φεβρουαρίου  2021  και ώρες 18:00 – 20:00  μέσω της πλατφόρμας τηλε-εκπαίδευσης της ΔΗ.Κ.ΕΠ.Α.  #Εκπαιδευόμαστε_Σπίτι.

Στόχοι του εργαστηρίου είναι τα παιδιά να αναγνωρίσουν στοιχεία του εαυτού τους, να ενισχύσουν την αυτοεκτίμησή τους και να εξοικειωθούν με τρόπους αναζήτησης της αυτογνωσίας αλλά και με τη διαδικασία της αυτοπαρουσίασης.

Όσα παιδιά ενδιαφέρονται μπορούν να δηλώσουν τη συμμετοχή τους στο τηλέφωνο της ΔΙΕΞΟΔΟΥ 2691026150 από τη Δευτέρα 22/2  έως και την Πέμπτη  25/2 και ώρες 11:00π.μ. – 13:00μ.μ.  και στην ηλεκτρονική διεύθυνση της ομάδας diexodosaigiou@yahoo.com.

Καθώς ο αριθμός των θέσεων είναι περιορισμένος,  θα τηρηθεί σειρά προτεραιότητας. Μετά τη δήλωση συμμετοχής οι υπεύθυνοι του εργαστηρίου θα επικοινωνήσουν με τους ενδιαφερόμενους για οδηγίες που αφορούν τον τρόπο σύνδεσης και συμμετοχής στο εργαστήριο.

Σας περιμένουμε!

                                                                                                                    Τα μέλη της

Εθελοντικής Ομάδας Αιγίου

                                                                                                                 «ΔΙΕΞΟΔΟΣ»